Путь Героя

Әбдібақас Буенбаев соғыс өрті дүниені шарпып, фашист әскерлері Кеңес Одағына шабуылын үдеткен тұста, 1942 жылдың қыркүйегінде Алматы облысының, Нарынқол ауданының әскер қатарына алынады. Қолына майданға шақыру қағазы тиген бойда ол өзге серіктерімен бірге ат арбаға мініп майданға жету үшін Алматыға аттанады. Өйткені дәл сол кезде көрші Кеген ауданында жұқпалы ауру шығып , ауыл аумағынан адам түгілі көлік жүруге рұхсат етілмеген. Сөйтіп , болашақ барлаушы Алматыға ат арылтып, жеті күнде жетеді. Бұған дейін әскер қатарында болмаған ол, мылтық ату былай тұрсын, қаруды ұстап та көрмеген еді. Сондықтан әскери комиссариат қарапайым ауыл баласына майдан жайында мағұлымат беру үшін оны Қызылжардағы алты айлық оқуға жөнелтеді. Жастайынан әрбір іске жауапкершілікпен қарап үйренген оған ауа-райының жағдайы жағынан Ресейге келіңкірейтін еліміздің солтүстігінде жүріп окоп қазып , мылтық атуды үйрену қиынға түспейді. Аздаған уақыт ішінде дұшпанмен арпалысуға дайын болған Әбдібақас ата 1943 жылдың басында қасындағы жиырма жолдасымен бірге жау қайдасың деп Смоленск қаласына барып түседі. Отқа оранған Смоленскге жастары жиырмаға да ілікпеген қазақстандық жауынгерлердің бір бөлігін шығыс, енді бір бөлігін батыс майданына бөліп тастайды. Маршал Ракосовскийдің қарамағына алынған жас жауынгер бірден соғысқа кірісіп кетеді. Өз мойнына жүктелген істі аяғына дейін жеткізіп, кез-келген шаруаны тиянақты тындыратынын және соғыс жайында өзгелерге қарағанда біршама хабары бар болғандықтан оны басшылық қолына автомат беріп, атқыштар двизиясының құрамындағы бөлімше командирі етіп тағайындайды. Балалықпен хош айтысып , үлкен өмірге аяқ басқанына көп уақыт бола қоймаған , 19 жастағы бозбала адамзат тарихында алғаш рет соғыс техникасын шамадан тыс көп мөлшерде қолданылған майданның қандай болатынынан бейхабар еді. Алайда «Басқа түссе , баспақшы» дегендей жаңбырша жауған оққа, танктің даусы, құлақ тұндыратын снарияды мен ауыр ұшақтардың аспаннан тастаған бомбалардың гүрсіліне де үйренеді. Осылайша Ресей, Белоруссия, Полша секілді үш бірдей мемлекетті жау қолынан азат етуге қатысып көптеген жауапты тапсырмаларды орындайды. Бөлімше командирінен взвод командиріне дейін жоғарылаған оған арнайы білімі болмаса да , барлаушылар взводының командирі деген жауапты қызмет сеніп тапсырылады. Ал анау-мынау емес, сабарлылықты, сауысқандай сақтық пен жүректілікті қажет ететін барлаушылық қызметіне кім көрінгенді ала бермесі анық. Неге десеңіз , тығылып жатқан жаудың қанша қаруы, қанша әскері барын және олардың қай жерге орналасқанын қаптаған жаудың қақ ортасына барып, алдын-ала біліп келу, анау-мынау жауынгердің қолынан келмейтіні рас. Жиырмадан жаңа асқан шағында алғаш рет барлаушылыққа 376- жаяу әскер полкінің құрамында соғыста жүрген кезінде барады. Барлаушылық жұмысын «Висла» өзенінің арғы бетіне жайғасқан жаудың жайын біліп келуге бұйрық алумен бастайды. Үш жауынгерге бас болып тапсырманы орындауға аттанған бұлардың қайығы өзен ортасына жете бергенде жанына снаряд түсіп, онсызда қалт-құлт келе жатқан ағаш қайық төңкеріліп қалады. Ауыр снариядтың әсерінен аударылған қайықтың астында қалған барлаушылар взводының командирі естен танып, суға кетеді. Құдай оңдағанда жанындағы жауынгерлермен бірге бұл жерден де аман-есен шығады. Бір-ақ құжаттары мен марапаттары суға кетеді. «Қырық жыл қырғын болса да, ажалды өледі» деген, бірінші барлаушылық тапсырмасын орындау барысында кездескен келеңсіздікке мойымай өзіне тапсырылған шаруаны тиянақты орындап қайтады. Осыдан бастап Барлаушылық қызметі басталады. Бұдан кейін де ол кеңестік әскердің жауынгерлерін өлімнен, техникасын шығынға ұшыраудан аман сақтап қалған бірталай барлаушылық тапсырмаларды орындайды. Алайда тізеден қан кешіп, қарша бораған оқтың ортасында жүріп, жау жаудырған оқтың бірде біреуін бойға дарытпау деген мүмкін емес. Польша жерін азат ету кезінде бұйрық алып, кезекті тапсырма орындау барысында тал тасына отырып дұшпан снайперінің оғы оны екі жерден жаралайды. Ол өзіне тиген оқты сол кезде жан-жағы ағашқа оранған шағын деревня төңірегіндегі талдың түбінде отырған мергендердің атқанын артынан біледі. Бірі иығынан, бірі аяғынан тиген оқтың салдарынан ауыр жараланып ауруханаға түседі. Ол жарақатынан құлан таза айығып шығады. Жарақатынан айыққаннан кейін 120-артиллериялық полкке бөлімше командирі қызметіне жіберіледі. Осылай жаумен арпалысып жүргенде көптен күткен жеңіс мерекесі де келіп жетеді Неміс басқыншыларының жеңіліп тізе бүккенін 5-мамыр 1945 жылы Германияның Дрезден қаласында естіп, қарулас достарымен бірге қуанышқа бөленеді. Германия тізе бүккеннен кейін кеңес өкіметі жасы елуді еңсерген азаматтарды елге қайтарды. Мен сияқты жас жауынгерлер қаруын тастамай әскери сапта қалдырылды,-деп еске алып отыратын. Жалындаған нағыз жастық шағын қанды соғыста өткерген екен. Әкеміздің соғыс туралы естеліктері өзі көзі тірісінеде Алматы ақшамы газетінің тілшісі Өркен Жоямергенұлына берген сұхбатында «Билбордта тұрған ақсақал барлаушы болыпты» деген мақаласында жарияланған. Ол кісі қарапайымдылығы сонша , осындай жетістіктерін мақтанып айта бермейтін. Дегенмен 9-мамыр қарсаңында тілшілер келіп сұхбат алғанда есіне түсіріп айтып отыратын. Соғыстағы еңбегін ескеріп «Қызыл жұлдыз» , Польша мемлекетінің «На поле славы» ІІ дәрежелі және түрлі медальдармен марапатталған. 1942-1945 жылдар аралығында 2 мәрте жараланып , емделіп соғысқа қайта аттаныпты. Соғыстан соң қираған мемлекеттерді қалпына келтіру жұмысына араласып, еліне 1947 жылы оралады. Совет армиясы қатарынан 1947 жылы мамыр айында туған еліне оралған. Соғыстан кейінгі қиын- қыстау уақытта еліміздің көркейуіне үлес қосып , түрлі қызмет атқарып елімізге үлкен үлес қоса жүріп отбасылы болады. 1947 жылы желтоқсан айында Джанұзақова Ажарханмен отау құрады, отбасылы болды. Үлгілі отбасын құрып, адал ұрпақ өсіру – кімнің де болса, ең бірінші алға қойған үлкен мақсаты әрі асыл арманы болса керек. Отбасы – барлығымыздың жүрегімізге ең жақын сөз. Олар отбасын– махаббат пен тыныштықтың, мейірім пен жарасымның, қуаныш пен мерекенің мекені не айналдыра білген жандар. Алғаш дүние есігін ашқан балаларына қым-қиғаш өмірдің салқынын сездірмей, аялы алақан мен мейірімді жүректің шуағына бөлей білді. Қазір 4 қыз, 2 ұл өсіріп барлығын да оқыған, мамандық иелері. Сондай-ақ 15 немере 38 шөбересі бар. Оылай керемет отағасы, аяулы әке, сүйікті де, ардақты, үлгілі ата болған Әбдібақас Буенбаев 2018 жылы 6- маусымда дүниеден өтті.